Wyobraź sobie stare, wysuszone drzewo o płytko zapuszczonych korzeniach i spróchniałych gałęziach. Jeśli to drzewo zostanie wystawione na działanie silnego wiatru to co się z nim stanie ? Ten silny wiatr może złamać albo przewrócić drzewo. A teraz wyobraź sobie okazały dąb o głęboko zapuszczonych korzeniach i silnym pniu. Pod działaniem tego samego wiatru nie złamie się ani nie przewróci. Jego pień jest silny i stabilny, sięga głęboko w ziemię. Ten silny wiatr to stres, kiedy pojawia się w naszym życiu a my nie mamy silnych korzeni możemy dać mu się złamać. Jeśli jednak posiadamy wewnętrzne zasoby, siłę i motywację żeby nie poddać się jego silnemu działaniu jesteśmy jak ten dąb. Dobra informacja jest taka, że każdy z nas może stać się tym dębem, silne korzenie to techniki radzenia sobie ze stresem, nasze wewnętrzne zasoby. Zewnętrzne stresory to ten silny wiatr, to jak na niego zareagujemy to już nasz wybór.
Każdy z nas w sytuacji stresującej może obrać zupełnie odmienną taktykę postępowania. Jest ona zależna od wielu czynników, w tym m.in. od rodzaju sytuacji stresowej czy od naszych zasobów osobistych na które składają się m.in. nasze cechy osobowości. Jedną z głównych cech, która determinuje to, jak ludzie myślą, czują, jaką mają motywację i jak się zachowują jest przekonanie o własnej skuteczności. Wiara we własne zdolności organizowania i wprowadzania w życie działań, które będą potrzebne do przezwyciężenia przyszłych, potencjalnych przeszkód jest głównym źródłem wewnętrznej siły i motywacji. Energia wynikająca z przekonania o własnej skuteczności jako wykonawcy ma szczególne znaczenie w obliczu zwątpienia, przeszkód i zmęczenia — wtedy pomaga utrzymać wybraną drogę do celu.
Wyróżniamy 3 style radzenia sobie:
styl skoncentrowany na zadaniu — skupiamy się przede wszystkim na podejmowaniu działania w kierunku rozwiązaniu problemu lub zmiany sytuacji stresowej
styl skoncentrowany na emocjach — koncentrujemy się przede wszystkim na przeżywanych przez nas emocjach takich jak złość, poczucie winy, przeżywane napięcie. Ta metoda radzenia sobie ze stresem jest charakterystyczna dla osób, które preferują myślenie życzeniowe, fantazjowanie. W stylu skoncentrowanym na emocjach osoba skupia się nie tyle co na konstruktywnym rozwiązaniu problemu, a na obniżeniu napięciu, który stresującej sytuacji towarzyszy.
styl skoncentrowany na unikaniu — polega na nieprzyjmowaniu do siebie myśli o problemie, , niedopuszczaniu do przeżywania go i angażowania się w rozwiązanie sytuacji stresowej; człowiek można powiedzieć „ucieka” od problemu, angażując się w czynności zastępcze — może na przykład robić zakupy, sprzątać, spać, oglądać telewizję lub poszukiwać kontaktów towarzyskich
Droga do odzyskania stanu wewnętrznej równowagi jest bardzo indywidualna. Jednak ścieżka do przejęcia kontroli nad sytuacją jest wspólna. Pierwszym krokiem do odzyskania równowagi jest przyznanie się do swojego stresu. Pamiętajmy jednak, że nie jesteśmy swoim stresem, to tylko nasze subiektywne odczuwanie naszej rzeczywistości. Jeśli wewnętrznie uznajemy ją za zagrażającą wtedy uruchamia się reakcja stresowa. Pytanie więc w jakich sytuacjach najczęściej wywołują u Ciebie stres ? Jakie emocje temu towarzyszą ? Jakie są twoje odczucia w ciele? Jak wygląda Twoja reakcja ? Jak możesz ja zmienić ? Gdzie możesz znaleźć pomoc ? Która taktyka postępowania będzie w twoim przypadku najskuteczniejsza ? .
Jeśli zauważysz, że dopada Cię stres, zacznij prowadzić osobisty dziennik zdarzeń. Dopisuj zdarzenia, które cię zestresowały danego dnia. Możesz zrobić to w formie tabeli:
Zastanów się nad czym masz kontrolę, a co jest po za nią ? Czasami pojawiają się sytuacje nagłe w naszym życiu, które je destabilizują np. choroba, a które są po za naszą kontrolę. Jednak większość stresorów działa długoterminowo i są to w większości sytuacje nad którymi możemy panować. Nad czym możesz przejąć kontrolę ? .
Każda trudna sytuacja, nawet taka, która z początku wydaje się być sytuacją bez wyjścia i wydaje się, że przyniosła nam szkody, może przynieść dla nas szanse nie dostrzegalne czasami z początku. Często pojawia się na tym etapie wewnętrzny bunt, szczególnie gdy sytuacja jest patowa. Jednak zawsze mamy szanse na przeprogramowanie naszego życia, na znalezienie pozytywów, na rozpoczęcie nowego niewiarygodnego rozdziału. To jak postrzegamy sytuacje buduje naszą przyszłość i nawet z beznadziejnej sytuacji można znaleźć wyjście ale żeby je znaleźć nie można bezczynnie stać w miejscu, należy je szukać. Zastanów się jak możesz przeformułować swoje negatywne doświadczenie, sytuację, w której doświadczyłeś stresu. Czego więcej dowiedziałeś się o sobie ? , jakie możliwości, szanse stoją przed tobą ?, za co jesteś wdzięczny ? Możemy być albo ofiarami sytuacji albo zwycięzcami. Pytanie jakie to może mieć dla nas skutki długofalowe. Tkwiąc w roli ofiary odbieramy sobie szansę na pozytywne zmiany w naszym życiu. Odbieramy sobie moc sprawczą i dobrowolnie przekazując ją w ręce czynników zewnętrznych stajemy się bezradni i słabi. Jako zwycięzcy stajemy się kreatorami swojego życia, świadomymi odbiorcami rzeczywistości, niezależni i silni. Tą moc można w sobie wyzwolić, pracując nad samym sobą. W obniżeniu poziomu przeżywanego stresu można sobie pomóc zwiększając swoje zasoby. Co nam pomaga w walce ze stresem ?
Śmiech
Mówi się, że śmiech to zdrowie i jest w tym wiele prawdy, śmiech wyzwala endorfiny, hormon szczęścia. Warto więc karmić się nim codziennie.
Prawidłowe odżywianie
Mówi się, że jesteśmy tym co jemy. Nieprawidłowe odżywianie może mieć duży wpływ na obniżenie poziomu naszego samopoczucia, a prawidłowo zachowana dieta nie tylko wpływa na nasze zdrowie fizyczne ale i psychiczne. Dieta bogata m.in. w magnez, cynk, witaminy z grupy B, flawonoidy może przyczynić się do złagodzenia objawów stresu. Nasz układ nerwowy będzie nam wdzięczny za dietę bogatą w warzywa i owoce. Więcej o diecie antystresowej: https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/diety/dieta-na-stres-lagodzi-jego-skutki-i-wzmacnia-odpornosc-na-stres-aa-kH2N-TBLc-RUR4.html
Sport
Sport to zdrowie, każdy to powie. Jednak aktywne uprawianie sportu wpływa nie tylko korzystnie na naszą kondycję fizyczną ale i psychiczną. Aktywność fizyczna powinna sprawiać nam przyjemność. Jeśli zmuszamy się do ćwiczeń, które de facto nie dają nam satysfakcji, nasza motywacja może bardzo szybko się skończyć, a przygoda ze sportem zakończyć się zanim się zaczęła. Najważniejszy jest przy tym wszystkim systematyczna aktywność i wewnętrzna motywacja do ćwiczeń. Bieganie, pływanie, aerobik, taniec, nordic walk, ćwiczenia siłowe, sporty walki, gry zespołowe, jazda na rowerze.. wachlarz możliwości jest ogromny róbmy to co kochamy a ćwiczenia będą stanowiły dla nas jedynie źródło przyjemności
Towarzystwo
Ogromne znaczenie mają osoby, którzy nas otaczają. To w nich najczęściej szukamy wsparcia w sytuacji doświadczania silnego stresu. Ważne jest żeby mieć wokół siebie ludzi na których możemy liczyć w trudnych sytuacjach, którzy udzielą nam potrzebnego wsparcia np. psychoterapeuta.
Odpoczynek
Wraz ze wzrostem poziomu stresu zmniejsza się jakość odpoczynku, a to on jest podstawą skutecznego radzenia sobie ze stresem. Jeśli w naszym życiu brakuje miejsca na relaks i odpowiednią ilość snu zaczynamy czuć się przeciążeni, spada nasz poziom energii, koncentracji i uwagi spada.
Mindfulness
Techniki relaksacyjne mogą przynieść nam wiele korzyści. Jedną z technik wspomagającą w procesie odzyskania równowagi jest metoda uważności mindfulness https://abk.umed.pl/studenci/wielka-piatka/abk-na-chilloucie/mindfulness/
Prócz wymienionych istnieje wiele innych metod zredukowania poziomu stresu, czasami wykonywanie zwykłych życiowych czynności takich jak pielenie ogródka, słuchanie muzyki, rysowanie, czytanie czy oglądanie filmu może przynieść nam niebywałe korzyści. Natomiast jeśłi chcielibyśmy zwiększyć nasze umiejętności w zakresie metod radzenia sobie ze stresem warto wtedy sięgnąć po fachową literaturę.
Polecane książki:
Zarządzanie stresem czyli jak sobie poradzić w trudnych sytuacjach – Mike Clayton
Życie bez stresu – Charlotte Watts
Siła stresu. Jak stresować się mądrze i z pożytkiem dla siebie – dr Kelly McGonigal
Pokonaj stres. 10 sprawdzonych metod – Claire M. Wheeler
Trening relaksacji. Jak uwolnić się od stresu, lęku i depresji – Dagmara Gmitrzak
Od stresu do sukcesu. 9 sposobów na szczęśliwe życie – Agata Limanowska
Źródła:
https://www.psychoterapiaptp.pl/uploads/PT2009n2s67Tomczak.pdf.
https://bonavita.pl/anatomia-stresu-rodzaje-i-style-radzenia-sobie-ze-stresem
https://www.medonet.pl/magazyny/stres-i-zmeczenie,gdy-emocje-nie-pozwalaja-spac,artykul,1678470.html
https://ncez.pl/aktywnosc-fizyczna/osoby-dorosle/systematyczny-ruch-lekiem-na-stres
