Cykl Kolba

Metody nauczania skupiające się na odtwarzaniu informacji, teoretycznym przekazie i nie pozostawiające miejsca na wyobraźnię, doświadczenie czy też krytyczne myślenie często wymusza pewien model nauczania który skupia się przede wszystkim na odtwarzaniu informacji bez ich głębszej analizy doświadczalnej. Kto nie zna słynnego Zakuć Zdać Zapomnieć ? Przygotowanie do egzaminu jest najbardziej intensywnym etapem nauki w którym przyswajamy największą ilość informacji, jednak czy nie warto aby wiedza została z nami na dłużej, a nie tylko do egzaminu ? Amerykański profesor David A. Kolb wyszedł naprzeciwko tej potrzebie podsuwając nowe podejście do nauki. Opierając się na pracach Jean Piaget, Kurt Lewin, William James, Carl Gustav Jung czy John Dewey opracował Model Uczenia się przez Doświadczenie (Experiential Learning Model). Największy wpływ na jego pracę miał Kurt Lewin dlatego model ten nazywany jest również Modelem Lewina (jednego z największych teoretyków uczenia się i mnożenia wiedzy w organizacjach).

Gdy usłyszę zapomnę,

Gdy usłyszę i zobaczę zapamiętam,

Gdy usłyszę, zobaczę i porozmawiam, zrozumiem,

Gdy usłyszę, zobaczę, porozmawiam i zrobię, zdobywam sprawność i wiedzę,

Gdy uczę innych dochodzę do mistrzostwa.

MEL SILBERMAN

Cykl Kolba nie jest zestawem gotowych zaleceń czy rad ale opisem mechanizmów za pomocą których ludzie mogą się rozwijać i przyswajać informacje. Według Kolba uczenie się nie jest jednolitą czynnością, a procesem na który składa się szereg następujących po sobie, angażujących różne ośrodki mózgowe działań. Założenie Kolba zupełnie różni się od ogólnie stosowanego teoretycznego modelu nauki. Wiedza teoretyczna nie jest bowiem tutaj kluczowym elementem. Kolb kieruje się w stronę rozwijania praktycznych umiejętności, doświadczania i krytycznego myślenia. Nauka dzięki temu procesowi staje się bardziej efektywna i rozwijająca.

Cykl Kolba składa się z 4 podstawowych założeń :

Wiedzę zdobywa się poprzez praktykę i doświadczenie.
Pewne konkretne doświadczenie skłania do rozumnej obserwacji.
Ta refleksja powoduje tworzenie abstrakcyjnych reguł generalizujących, służących nie tyle do opisania danego konkretnego zdarzenia, ale wszystkich jemu podobnych.
Powstała w ten sposób wiedza jest następnie weryfikowana przez aktywne eksperymenty – czyli sprawdzenie nowego pomysłu w praktyce, co prowadzi do powstania nowych doświadczeń i cykl zaczyna się od początku.

Cykl uczenia składa się z 4 powtarzających się faz:

Konkretne Doświadczenie – coś się dzieje, biorę w czymś udział, coś obserwuję, jakieś dane docierają do moich zmysłów. Jeżeli nie bierzesz w czymś udziału, nie angażujesz się nie możesz niczego się nauczyć, aktywny udział, zaangażowanie, odniesienie czegoś do sobie jest warunkiem tego by nastąpił proces uczenia się.
Refleksyjna Obserwacja – zwracam uwagę na to, co się wydarzyło czy dzieje, przetwarzam dane napływające do mojego umysłu, porównuję je z tym co mam w pamięci, ubieram w słowa. Samo doświadczenie to za mało, musisz jeszcze uświadomić sobie, że coś się dzieje, że czegoś doświadczasz. Jeżeli nie potrafisz popatrzeć z boku na swoje doświadczenia, niczego się nie nauczysz.
Abstrakcyjna Konceptualizacja – łączę to, co spostrzegłem w całość. Za pomocą zdolności abstrakcyjnego myślenia tworzę pojęcia i teorie. Mój umysł produkuje teorie, oparte na tym co dostrzegłem. Jeżeli tylko pokiwasz głową nad swoją obserwacją, twój proces uczenia się utknął w połowie. W tej fazie wytwarzasz, z twojego własnego doświadczenia i obserwacji wiedzę. Mówiąc inaczej wyciągasz wnioski. Zadajesz sobie pytanie jaki z tego wniosek? Czego dzięki temu mogę się nauczyć?
Aktywne Eksperymentowanie – korzystając z ogólnych wniosków do jakich doszedłem próbuje zastosować je w praktyce. Zadaję sobie pytanie: Co w takim razie mogę zrobić? Jak mogę to w praktyce wykorzystać? Co mogę zmienić?

Model uczenia się przez doświadczenie opracowany przez Kolba wydaje się być bardzo skuteczną metodą nauczania jednak aby ze względu na umniejszenie rangi nauczania teoretycznego bywa często niewykorzystywany. Niepodważalne jest jednak jego zastosowanie jako podstawa większości teorii zarządzania wiedzą i organizacji uczącej się oraz jego skuteczności w samym procesie nauki. Cykl Kolba świetnie sprawdza się również w pracy szkoleniowej i treningu biznesowym. A Ty wolisz uczyć się w teorii czy praktyce ? Przeczytaj https://abk.umed.pl/style-uczenia-sie/

Źródło:

https://humanly.pl/cykl-kolba/

https://perceptiedukacja.pl/uczenie-sie-przez-doswiadczenie-cykl-kolba/

Autorka: Bogumiła Pacześ – psycholog, doradca zawodowy

Podziel się