Wyznaczanie sobie celów – życiowych i zawodowych – ma pozytywny wpływ na naszą motywację do działania i stały rozwój. Planowanie i realizacja naszych wizji w dużej mierze zależy od właściwego sformułowania celów. Nie można realizować dobrze celu nie wpisując go w ramy metody SMART. Czym jest SMART, co daje, jak wykorzystać jego potencjał? O tym wszystkim poniżej.

Pierwszy raz o metodzie SMART wypowiedział się w 1968 roku. Dr Edwin Locke, który opublikował wtedy przełomowy dokument zatytułowany „W kierunku teorii motywacji i zachowań motywacyjnych„. W artykule Locke stwierdził, że odpowiednio ustawione cele prowadzą do lepszych wyników organizacyjnych.

Słowo “smart” oznacza sprytny, a nazwa ta jest akronimem pięciu angielskich słów: specific (sprecyzowany/skonkretyzowany), measurable (mierzalny), attractive (atrakcyjny), realistic (realny/rzeczywisty), timely defined (określony w czasie).

Każdy z powyższych punktów jest warunkiem jaki powinien być spełniony aby cel został osiągnięty. Do każdego z tych punktów należy zadać wiele pytań, a odpowiedź na nie może znacząco ułatwić nam drogę do celu. Jakie to pytania? Oto one:

Sprecyzowany

• czego dokładnie cel dotyczy?
• co chcemy osiągnąć?
• jaki jest konkretny i jednoznaczny cel (określ cel tak aby nie było miejsca na interpretację)?

Cele sprecyzowane: „schudnąć”, „przebiec maraton” są sprecyzowane

Cele niesprecyzowane (bez konkretów): „lepiej radzić sobie w pracy” bądź „zacząć uprawiać jakiś sport”

Mierzalny

• jak sprawdzisz postępy na drodze realizacji celu?
• po czym poznasz, że cel został osiągnięty?
• jaką wartością będziesz mierzyć osiąganie celu?

Cel mierzalne: „odłożyć 10.000 złotych na wyjazd na Hawaje”

Cel niemierzalny: „wyjechać na Hawaje”

Atrakcyjny

• jakie są źródłach motywacji do realizacji celu?
• jakie wyzwanie stoi przed Tobą?
• jakie korzyści daje nam realizacja celu?
• po co w ogóle chcę realizować cel?
• jakie będą zyski i straty związane z realizacją celu?
• jakie będą zyski i straty z niezrealizowania celi?

Realistyczny

• czy cel możliwy jest do osiągnięcia?
• czy mam czas i siły (albo szerzej – zasoby) na realizację tego celu?

Cel realistyczny: „przebiegnę 40 km maraton, a regularne przygotowania do niego zacznę na rok przed”

Cel nierealistyczny: „mam 50 lat ale obiecuję sobie, że zostanę pierwszą osobą, która stanie na Marsie”

Terminowy

• jaka data jest dla mnie ważna aby osiągnąć cel?
• Jak termin realizacji mnie zmotywuje?
• jaki jest termin realizacji celu głównego i poszczególnych jego etapów?

Metoda SMART ma też swoje rozwinięcia. Jedną z nich jest SMARTer. Znane są co najmniej dwa rozumienia kończących skrót liter – er. Pierwsza wersja zachęca do zadania następujących pytań:

Ekscytujący

• co mnie w celu fascynuje, która część celu wzbudza dreszcz emocji?

Rozpisany

• gdzie zapiszę swój cel? Komu o nim powiem/pochwalę się? Jak go utrwalę?

A druga (bardziej wymagająca i nakierowana na menadżerów) stawia pytania:

Evaluated (oceniony)

• jak oceniasz postępy na poszczególnych etapach realizacji celu?
• jakie zdefiniowałeś punkty kontrolne i powiązane z nimi oczekiwane rezultaty?

Reviewed (nagrodzony/wznowiony)

• jaki jest ostateczny wynik realizacji celu (odniosłeś sukces czy porażkę)?
• jakie lekcje wyniosłeś z realizacji celu?
• co zrobiłbyś inaczej następnym razem? czemu? jakie były główne przeszkody? jak udało się je pokonać? czego się nauczyłeś?
• jak się nagrodzisz (w przypadku sukcesu)?
• jakie zmiany wprowadzisz w kolejnych planach (w przypadku porażki)?

Zapraszamy do skorzystania z przygotowanego przez nas formularza rozpisania metody SMART(er)

Inne warianty metody:

SMART doczekała się wielu rozwinięć. Jednym z nich jest wspomniany już SMARTer, ale  w literaturze można odnaleźć także:

• SMARTTA – (T trackable – monitorowane, A agreed – ustalone)
• SMARRT – (R relevance – umożliwiające szersze spojrzenie na sytuacje w odniesieniu do większego obrazu sytuacji)

Literatura:
Kaczor K., Jak wyznaczać i osiągać cele metodą SMART
Walczak R., Podstawy zarządzania projektami metody i przykłady

Pytania i odpowiedzi: Szukasz porady dotyczącej tego narzędzia – napisz:
Michał Okrasa – Coach, Trener, Doradca zawodowy – michal.okrasa@umed.lodz.pl